Przemoc, próby samobójcze, samookaleczenia – alarmujące wyniki najnowszego badania Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę

Ogólnopolską diagnozę skali i uwarunkowań krzywdzenia dzieci Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę przeprowadziła w październiku i listopadzie 2018 roku na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie 1155 uczniów w wieku 11–17 lat. To największe w Polsce badanie dotyczące problemu krzywdzenia dzieci i młodzieży, którego celem było określenie skali występowania różnych kategorii krzywdzenia, takich jak przemoc rówieśnicza, przemoc ze strony dorosłych czy wykorzystywanie seksualne. Z raportu badawczego dowiemy się m.in., że:

• 72% nastolatków doświadczyło co najmniej jednej formy krzywdzenia;
• 7% badanych podjęło próbę samobójczą (10% dziewczyn);
• 16% nastolatków okaleczało się;
• 57% badanych doświadczyło przemocy rówieśniczej;
• 41% badanych doświadczyło przemocy ze strony bliskich dorosłych;
• 7% nastolatków doświadczyło wykorzystywania seksualnego.

Bardzo ważnym elementem strategii przeciwdziałania problemom społecznym jest ich diagnoza – wiedza o tym, z czym musimy się zmierzyć. Żeby skutecznie chronić dzieci przed krzywdzeniem musimy wiedzieć, jakich form krzywdzenia doświadczają i jakie są tego konsekwencje. To pozwala trafnie planować działania profilaktyczne i potrzebną ofertę pomocy. Badania problemu krzywdzenia dzieci dostarczają nam odpowiedzi na pytania o skalę problemu, a gdy są prowadzone regularnie, informują nas również o tym, czy natężenie problemu się zmienia, czy podjęte działania były skuteczne, czy pojawiły się jakieś nowe zagrażające dzieciom zjawiska. W wielu krajach takie cykliczne badania prowadzone w oparciu o tę samą metodologię pozwalają oceniać trendy zagrożeń bezpieczeństwa i rozwoju dzieci. Chcemy, by w Polsce taką rolę spełniała Ogólnopolska diagnoza krzywdzenia dzieci – mówi dr Monika Sajkowska, prezeska Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.

Nowa diagnoza przynosi wiele niepokojących wniosków. Co 6. polski nastolatek okaleczał się, a aż 7% badanych podjęło próbę samobójczą. Dziewczyny częściej niż chłopcy wykazywały zachowania autodestrukcyjne – co czwarta okaleczała się (23% vs 8%), a co dziesiąta próbowała się zabić (10% vs 3%).  Ten wynik niepokoi tym bardziej, że w Polsce jest bardzo utrudniony dostęp do pomocy psychiatrycznej dla dzieci. Wiemy, że są takie miejsca, w których dzieci w kryzysie nawet rok czekają na wizytę u specjalisty – mówi Joanna Włodarczyk z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, współautorka raportu.

Najbardziej powszechną kategorią krzywdzenia jest przemoc rówieśnicza, której badani głównie doświadczyli w formie przemocy fizycznej (42%) i psychicznej (29%).
Dwa razy rzadziej ofiarami przemocy rówieśniczej stają się dzieci mające osobę, na której wsparcie mogą liczyć. Dobre relacje nie tylko wspierają rozwój młodych ludzi, ale też mogą być tarczą ochronną – mówi Katarzyna Makaruk z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, współautorka raportu.

Aż 41% młodych ludzi doświadczyło przemocy ze strony bliskich dorosłych. Co trzeci nastolatek padł ofiarą przemocy fizycznej (33%), a co piąty – przemocy psychicznej (20%). Co piąty (20%) nastolatek w wieku 13-17 lat miał obciążające doświadczenia seksualne, takie jak słowna przemoc seksualna, werbowanie do celów seksualnych w internecie czy ekshibicjonizm. Większa skala obciążających doświadczeń seksualnych prawdopodobnie ma związek z rosnącą świadomością na temat nieakceptowalnych zachowań i komentarzy. Podobną tendencję zaobserwowano w badaniach w innych krajach – dodaje Joanna Włodarczyk.

W tegorocznym badaniu zapytano również o dysfunkcje w rodzinie, z których najczęściej wskazana to nadużywanie alkoholu przez członków rodziny. Badani, których bliscy nadmiernie spożywali alkohol pięciokrotnie częściej doświadczali przemocy ze strony bliskich dorosłych i trzykrotnie częściej przemocy ze strony rówieśników oraz wykorzystywania seksualnego. Dzieci, które mieszkały z osobą nadużywającą alkoholu dwa razy częściej miały również inne obciążające doświadczenia seksualne.

Konieczne i pilne jest podjęcie rzetelnej debaty wszystkich zainteresowanych środowisk, na podstawie której przyjęte i wdrożone zostaną systemowe rozwiązania chroniące dzieci przed krzywdzeniem – dodaje dr Sajkowska.

Więcej informacji na stronie: diagnozakrzywdzenia.pl.

Za graficzne opracowanie badania odpowiada Polska Grupa Infograficzna (infograficy.pl).

—

O Ogólnopolskiej diagnozie skali i uwarunkowań krzywdzenia dzieci
Inicjatorem badania Ogólnopolska diagnoza skali i uwarunkowań krzywdzenia dzieci iest Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę. Celem badania jest pogłębienie wiedzy na temat wiktymizacji dzieci i młodzieży w Polsce oraz jej uwarunkowań, a także określenie związku między doświadczeniami krzywdzenia a dysfunkcjami w rodzinie i podejmowaniem zachowań autodestrukcyjnych. Badanie przeprowadzono na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie 1155 uczniów w wieku 11–17 lat. Wykorzystano w nim polską adaptację kwestionariusza Juvenile Victimization Questionnaire (JVQ). Badanie zostało zrealizowane w październiku i listopadzie 2018 roku przez konsorcjum firm Danae sp. z o.o. oraz Realizacja sp. z o.o. Projekt uzyskał pozytywną opinię Komisji ds. Etyki Badań Naukowych z Udziałem Człowieka Uniwersytetu Warszawskiego. Badanie po raz pierwszy zrealizowano w 2012 roku. Projekt współfinansowano ze środków Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości.

Podziel się: