Czy przeciwdziałając wypaleniu rodzicielskiemu chronimy małe dzieci przed przemocą? 17. Ogólnopolska Konferencja „Ostrożnie – dziecko! Profilaktyka krzywdzenia małych dzieci” 

Co 12 rodzic w Polsce doświadcza wypalenia rodzicielskiego[1]. 25% kobiet i 20% mężczyzn w rok od przyjścia na świat pierwszego dziecka jest wypalona lub zagrożona wypaleniem[2]. Ten wysoki odsetek wynika m.in. z wysokiego poziomu indywidualizmu, kulturowej presji na bycie „idealnym” rodzicem i braku wsparcia społecznego i instytucjonalnego. Wypalenie rodzicielskie jest uznawane za przyczynę zaniedbania i przemocy wobec dzieci – zdystansowany emocjonalnie rodzic nie jest w stanie odpowiadać na potrzeby dziecka i jest bardziej skłonny do impulsywnych reakcji. Wypalenie rodzicielskie jest szczególnie rozpowszechnione wśród rodziców najmłodszych dzieci. Temat przyczyn, skutków i metod radzenia sobie z wypaleniem był jednym z problemów poruszanych podczas konferencji „Ostrożnie – dziecko!” organizowanej przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę i Wydział Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

[1] I. Roskam, M. Mikolajczak Parental Burnout Around the Globe (2021)

[2] badania dr. Hab., prof. USWPS Konrada Piotrowskiego w ramach Centrum Badań nad Rozwojem Osobowości USWPS

9 czerwca 2025 odbyła się 17. Ogólnopolska Konferencja „Ostrożnie – dziecko! Profilaktyka krzywdzenia małych dzieci”. To największe w Polsce wydarzenie poświęcone zapobieganiu przemocy wobec niemowląt i dzieci do 6. roku życia, zrzeszające profesjonalistów pracujących z rodzinami i małymi dziećmi. Prelegenci i goście reprezentujący różne grupy zawodowe, instytucje i środowiska wzięli udział w sesjach plenarnych i dyskusjach z zakresu psychologii, medycyny ratunkowej, medycyny rodzinnej czy fizjoterapii. Program prezentował kompleksowe podejście do problemu przemocy wobec najmłodszych dzieci i jej uwarunkowań w Polsce.

Dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS Konrad Piotrowski przedstawił alarmujące dane dotyczące wypalenia rodzicielskiego w Polsce i wpływ zjawiska na występowanie przemocy wobec dzieci. Wśród polskich rodziców zanotowano najwyższe wskaźniki wypalenia rodzicielskiego w Europie (7,9% w Polsce, dla porównania: Norwegia 3,2%, Włochy 4,5%, Niemcy: 5,1%). Polska odnotowuje również najwyższy średni poziom wypalenia w skali globalnej — przeciętny polski rodzic doświadcza każdego z 23 objawów wypalenia rodzicielskiego średnio raz w miesiącu. [1][2]

[2] Tamże

Wśród objawów wypalenia wymienia się:

• wyczerpanie emocjonalne,
• emocjonalne dystansowanie się od dziecka,
• utratę przyjemności z pełnienia roli rodzica,
• obniżoną samoocenę rodzicielską.

Te trudności mają bezpośrednie przełożenie na relację z dzieckiem oraz jego poczucie bezpieczeństwa.

– Więź rodzic-dziecko jest najważniejszym czynnikiem chroniącym dziecko przed przemocą. Pomoc wypalonym rodzicom to bezpieczeństwo dzieci. Psychoedukacja, terapia czy grupy wsparciowo-edukacyjne, jak prowadzony przez naszą Poradnię, program „Rodzic jako latarnia morska”, budują uważność rodzicielską, obniżają stres rodzicielski, uczą pracować metodą mentalizacji i wpływają pozytywnie na relację z dzieckiem – przyznaje Joanna Kulpińska, koordynatorka Poradni dla Rodziców Latarnia Morska.

Rodzic wypalony zmienia swój stosunek do dziecka, ogranicza się do zaspokajania podstawowych potrzeb, zaniedbując je emocjonalnie (mniej rozmów, okazywania uczuć) i fizycznie (brak bliskości, dotyku). Dr hab. prof. USWPS Konrad Piotrowski wskazał na konieczność podjęcia działań prewencyjnych i pomocowych dla rodziców małych dzieci, co od lat realizuje Poradnia dla Rodziców Latarnia Morska działająca w ramach Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.

Podczas konferencji eksperci rozmawiali również o obecnym stanie profilaktyki krzywdzenia małych dzieci w Polsce, obrazie dziecka krzywdzonego z perspektywy lekarza oddziału ratunkowego, dzieciach krzywdzonych w nowych środowiskach, roli POZ w profilaktyce przemocy wobec małych dzieci, roli dotyku fizycznego w kształtowaniu więzi z dzieckiem oraz wtórnej traumie osób pracujących z rodzinami małych dzieci. Sesjom i dyskusjom towarzyszyła sesja plakatowa prezentująca dobre praktyki organizacji zajmujących się małymi dziećmi i ich rodzinami. 

Wydarzenie zorganizowane zostało przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę i Wydział Nauk o Zdrowiu WUM. Fundacja od lat wspiera rodziny małych dzieci w radzeniu sobie z wyzwaniami rodzicielstwa, prowadząc m. in. Poradnię dla Rodziców Latarnia Morska. W ofercie Poradni jest wsparcie indywidualne, wsparcie grupowe i psychoterapia rodzinna. Poradnia tworzona jest we współpracy z Gerrym Byrnem, autorem programu Lighthouse Parenting Programme.

17. Ogólnopolska Konferencja „Ostrożnie – dziecko! Profilaktyka krzywdzenia małych dzieci” została objęta patronatem honorowym Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzecznika Praw Dziecka, Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Psychologia Dzieci i Młodzieży, Wychowanie w Przedszkolu i TVP3 Warszawa objęły wydarzenie patronatem medialnym. Konferencja była współfinansowana przez Miasto Stołeczne Warszawa oraz ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.