Sztuka mówienia „nie”, umiejętność stawiania granic, wyrażania uczuć i potrzeb, gotowość zwracania się po pomoc w sytuacjach zagrożenia wykorzystywaniem seksualnym – tego uczy kampania GADKI. Te kompetencje są ważne dla dzieci, aby chronić ich bezpieczeństwo i rozwijać poczucie sprawczości – tu i teraz! Ale będą też wartością na wszystkich etapach życia. Rusza kolejna edycja kampanii “GADKI, czyli proste rozmowy na trudne tematy”, której organizatorem jest Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę.

„Nie odtrącaj mnie, gdy dręczę Cię pytaniami. Może się wkrótce okazać, że zamiast prosić Cię o wyjaśnienia, poszukam ich gdzie indziej”. To jedna ze wskazówek z „Apelu Twojego Dziecka” inspirowanego tekstami Janusza Korczaka, która świetnie wpisuje się w kampanię GADKI, czyli proste rozmowy na trudne tematy. Jej celem jest zachęcenie rodziców do podejmowania rozmów z dziećmi na tematy związane z cielesnością i seksualnością, które mogą zwiększyć ich bezpieczeństwo i zapobiec skrzywdzeniu.  

Nie ma nic prostszego niż GADKI z dzieckiem  

Wielu rodziców ma problem z tym, jak rozmawiać z dzieckiem o jego miejscach intymnych, ochronie granic własnego ciała i wykorzystywaniu seksualnym, które mogą przytrafić się każdemu dziecku. Rolą rodziców jest wyposażenie dzieci w wiedzę o tym, jakie zachowania służą ich bezpieczeństwu. Tu z pomocą przychodzą GADKI, czyli 5 prostych zasad, które mogą uchronić dziecko przed wykorzystywaniem seksualnym. 

GADKI to akronim 5 wskazówek, które rodzice mogą przekazać dzieciom, aby umiały rozpoznać zagrożenie i sprzeciwić się niechcianym działaniom ze strony innych osób. Dzieci dowiadują się z nich, że mogą powiedzieć “nie”, jeśli ktoś chce je włączyć w niechciany kontakt, że to one decydują o swoim ciele, że intymne części ciała są szczególne chronione i nikt nie ma prawa ich dotykać, że nikt nie ma prawa wikłać dziecka w złe tajemnice, a kiedy są zaniepokojone, powinny szukać pomocy. 

GADKI to też narzędzie, które pomaga dorosłym w prowadzeniu codziennych rozmów nawet z najmłodszymi dziećmi. Każda z liter wchodzących w skład słowa GADKI odnosi się do wskazówki, która pomaga dziecku uniknąć niebezpieczeństwa:  

G – gdy mówisz „nie”, to znaczny „nie” 
A – alarmuj, gdy potrzebujesz pomocy 
D – dobrze zrobisz mówiąc o tajemnicach, które Cię niepokoją 
K – koniecznie pamiętaj, że Twoje ciało należy tylko do Ciebie 
I – intymne części ciała są szczególnie chronione  

Zagrożeniom związanym z wykorzystywaniem seksualnym dzieci można zapobiegać między innymi poprzez odpowiednią edukację dzieci, dostosowaną do ich wieku i możliwości rozwojowych. Kampania GADKI, którą Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę realizuje nieprzerwanie od 2015 roku, ma przekonać rodziców, że rozmowy dotyczące bezpieczeństwa w obszarze seksualności mogą być proste, naturalne i stanowić element codzienności. Ważne, żeby rodzice nie obawiali się tych rozmów i pamiętali, że zasady GADKI mogą im pomóc, ale ich nie wyręczą. Do rodziców należy też zbudowanie w dziecku przekonania, że absolutnie zawsze może do nich przyjść i opowiedzieć o swoich niepokojach – mówi dr Monika Sajkowska, prezeska Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.   

Jeśli dziecko zaczyna zadawać trudne pytania, nie dezerterujmy, tylko stawiajmy im czoła. Rozmawiajmy z dzieckiem najprościej jak potrafimy – otwarcie, nazywając rzeczy po imieniu. Seksualność należy traktować, jak każdy inny temat. Starajmy się odpowiadać na wszystkie pytania dziecka oraz z uwagą i otwartością reagujmy na jego zainteresowanie tą sferą. Dzieci potrzebują prostej informacji i jasnej odpowiedzi – mówi Marta Skierkowska, psycholożka, członkini zarządu w Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. 

GADKI 2020  

Jednym z głównych elementów tegorocznej kampanii GADKI będzie webinar dla rodziców „Nie ma nic prostszego niż GADKI z dzieckiem”, podczas którego uczestnicy dowiedzą się m.in.: Dlaczego rozmowy na temat zasad ukrytych w słowie GADKI są takie ważne i kiedy jest dobry czas, aby je zacząć? Co zrobić, jeśli dziecko powie, coś, co zaniepokoi rodzica? Na co zwrócić uwagę, żeby taką rozmową nie wystraszyć dziecka? Webinar odbędzie się 14 lipca w godz. 19:30-21:00. Link do wydarzenia dostępny będzie na stronie gadki.fdds.pl. 

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę przygotowała też scenariusz zajęć domowych dla rodziców, a dla najmłodszych zestawy materiałów edukacyjnych, które łączą naukę o bezpieczeństwie z zabawą. Wśród nich są m.in.: puzzle, kolorowanki, zadania obrazkowe i karty pracy – ciało człowieka, dzięki którym dzieci poznają i nauczą się nazywać poszczególne jego części. Materiały będą publikowane cyklicznie na stronie gadki.fdds.pl i mogą posłużyć rodzicom jako pretekst do szerszej rozmowy, uzupełnienie wiedzy czy podsumowanie i sprawdzenie co dziecko już wie. 

Nieodłącznym elementem kampanii GADKI jest kilkuminutowy film animowany dla dzieci „GADKI z psem” – który pomaga w identyfikowaniu zagrożeń, utrwalaniu w świadomości dziecka pojęć: zły dotyk, zła tajemnica oraz we właściwym reagowaniu w sytuacjach naruszających granice cielesności.  

W ramach kampanii powstaną też podcasty – rozmowy z ekspertami, m.in. z Martą Skierkowską – psycholożką, odpowiadającą w Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę za strategię profilaktyki wykorzystywania seksualnego dzieci. Podcasty dostępne będą na platformach: Anchor, SoundCloud, Spotify oraz You Tube.  

Platformę kampanii stanowi strona internetowa gadki.fdds.pl, na której znajdują się wskazówki i materiały dla rodziców, informacje o webinarze, a także przygotowany dla dzieci film i ćwiczenia edukacyjne do samodzielnego wydruku. Dodatkowo na stronie opublikowany jest też spis rekomendowanych książek dla dzieci, które poruszają tematykę związaną z ciałem człowieka i seksualnością. 

Kampania GADKI w 2020 r. została podzielona na dwa etapy. Pierwsza część kampanii będzie realizowana w okresie wakacji, a jej adresatami są rodzice dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Drugi etap zaplanowany został na wrzesień, a komunikacja kierowana będzie do nauczycieli, pedagogów szkolnych, psychologów i innych profesjonalistów pracujących z dziećmi.