Edukacja może ochronić dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym

Dzieci, z którymi rozmawia się o bezpieczeństwie i seksualności, które uczy się asertywności, reagowania na niepokojące sytuacje i ochrony swojego ciała są mniej narażone na wykorzystywanie seksualne. Edukacja w tym zakresie powinna mieć swój początek w domu i być kontynuowana przez nauczycieli i pedagogów. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę przypomina o kampanii GADKI – w nowej, jesiennej odsłonie.

W ostatnich latach coraz więcej mówi się o problemie wykorzystywania seksualnego dzieci – badania wskazują, że doświadcza go 7% dzieci w Polsce[1]. Wielu takich przypadków można uniknąć dzięki odpowiedniej edukacji dzieci, dostosowanej do ich wieku i możliwości rozwojowych.

Jednym z głównych czynników profilaktycznych związanych z problemem wykorzystywania seksualnego dzieci jest ich edukacja. Rodzina, a później przedszkole i szkoła są miejscami, w których dziecko zdobywa wiedzę i umiejętności potrzebne w życiu, gromadzi osobiste doświadczenia, rozwija zdolności. Dlatego potrzebna jest współpraca i synergia tych dwóch środowisk i wzajemne uzupełnianie się, aby nadawać wspólny i skuteczny przekaz na temat bezpieczeństwa – mówi Marta Skierkowska, psycholożka, członkini zarządu w Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. W obu przypadkach niezwykle ważna jest otwarta i przyjazna postawa dorosłych wobec dzieci i gotowość odpowiadania na wszystkie ich pytania. Taka atmosfera sprzyja budowaniu przyjaznego klimatu rozmowy i daje dziecku poczucie bezpieczeństwa – dodaje Skierkowska.

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę od 2015 roku realizuje kampanię GADKI, której celem jest zachęcenie osób dorosłych do podejmowania rozmów z dziećmi na tematy związane z seksualnością, które mogą zwiększyć ich bezpieczeństwo i zapobiec skrzywdzeniu.

GADKI to akronim 5 wskazówek, które dorośli mogą przekazać dzieciom, aby umiały rozpoznać zagrożenie i sprzeciwić się niechcianym działaniom ze strony innych osób. Dzieci dowiadują się z nich, że mogą powiedzieć „nie”, jeśli ktoś chce je włączyć w niechciany kontakt, że to one decydują o swoim ciele, że intymne części ciała są szczególne chronione i nikt nie ma prawa ich dotykać, że nikt nie ma prawa wikłać dziecka w złe tajemnice, a kiedy są zaniepokojone, powinny szukać pomocy.

GADKI to też narzędzie, które pomaga dorosłym w prowadzeniu codziennych rozmów nawet z najmłodszymi dziećmi. Każda z liter wchodzących w skład słowa GADKI odnosi się do wskazówki, która pomaga dziecku uniknąć niebezpieczeństwa.

Jednak rozmowy z dziećmi o seksualności i ochronie ciała przed złym dotykiem są często dla rodziców i wychowawców trudne i krępujące. Czasem pedagogom brakuje też przygotowania do wprowadzania tego typu treści. Dlatego Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę przygotowała szereg materiałów edukacyjnych GADKI skierowanych do osób dorosłych wychowujących dzieci tj. rodziców, nauczycieli, wychowawców, pedagogów szkolnych i psychologów, które można wykorzystać w pracy z dziećmi. Mogą one posłużyć jako pomysł na lekcję wychowawczą lub zajęcia warsztatowe prowadzone przez pedagogów. Wśród nich są m.in. scenariusze zajęć dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, broszura, ulotka, materiały edukacyjne do druku tj. puzzle, kolorowanki, zadania obrazkowe i krzyżówki, a także szkolenia e-learningowe dla profesjonalistów dotyczące ochrony dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym i symptomów wykorzystania.

Nieodłącznym elementem kampanii GADKI jest kilkuminowy film animowany dla dzieci „GADKI z psem” – który pomaga w identyfikowaniu zagrożeń, utrwalaniu w świadomości dziecka pojęć: zły dotyk, zła tajemnica oraz we właściwym reagowaniu w sytuacjach naruszających granice cielesności.

Platformę kampanii stanowi strona internetowa gadki.fdds.pl, na której znajdują się wszystkie materiały, zarówno te dedykowane dla profesjonalistów pracujących z dziećmi, jak i rodziców. Dodatkowo na stronie opublikowany jest też spis rekomendowanych książek dla dzieci, które poruszają tematykę związaną z ciałem człowieka i seksualnością.

Komplet materiałów GADKI dla profesjonalistów pracujących z dziećmi zostanie wysłany drogą elektroniczną do blisko 2 tys. placówek oświatowych: żłobków, przedszkoli i szkół podstawowych, a także bibliotek i poradni psychologiczno-pedagogicznych.

Osoby i placówki zainteresowane materiałami prosimy o kontakt pod adresem: gadki@fdds.pl.

[1] Ogólnopolska diagnoza skali i uwarunkowań krzywdzenia dzieci zrealizowana na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie dzieci i młodzieży w wieku 11-17 lat (N=1155), Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, 2018: diagnozakrzywdzenia.pl