Nowe spojrzenie na przemoc rówieśniczą. Edukacja i praca z dziećmi stosującymi przemoc.

Przemoc rówieśnicza to zjawisko, które znacząco wpływa na zdrowie psychiczne i psychospołeczne dzieci oraz młodzieży. Według Diagnozy przemocy wobec dzieci w Polsce 2023 Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę najczęściej zgłaszaną formą przemocy wobec dzieci i nastolatków jest przemoc ze strony rówieśników – dotyczy ona 66% badanych. Podczas Gdańskiej Konferencji „Dziecko doświadczające traumy” temat ten został przeanalizowany z dwóch niezwykle istotnych perspektyw – funkcjonariusza Policji i specjalisty pracującego z młodzieżą sprawiającą trudności wychowawcze.

26 marca 2025 w Centrum Pomocy Dzieciom w Gdańsku odbyła się konferencja „Dziecko doświadczające traumy”. Program obejmował sesje dotyczące przemocy rówieśniczej, wybranych konsekwencji doświadczenia traumy oraz wybranych zagadnień dotyczących pracy terapeutycznej z dziećmi. Zgromadzeni eksperci – m.in. psycholodzy, psychiatrzy, pedagodzy – poruszali szereg zagadnień i wspólnie zastanawiali się nad możliwościami wparcia młodych osób zmagających się z trudnościami – również doświadczających przemocy rówieśniczej.

Na bazie doświadczeń Fundacji i prowadzonych przez nas Centrów Pomocy Dzieciom postulujemy uwzględnianie w przeciwdziałaniu przemocy rówieśniczej wagi profilaktyki, jak i pracy z młodymi osobami stosującymi przemoc. Tylko kompleksowe podejście — łączące edukację, empatię i wsparcie — pozwala realnie zmieniać szkolną codzienność na bezpieczniejszą i bardziej sprawiedliwą dla wszystkich uczniów - powiedziała Beata Wojtkowska, wiceprezeska Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.

Analiza trendów wskazuje na stały wzrost skali przemocy rówieśniczej na przestrzeni ostatnich lat. Odsetek osób doświadczających przemocy psychicznej kiedykolwiek w życiu wzrósł z 28% w 2013 roku do 44% w 2023 roku. Podobnie, przemoc fizyczna wzrosła z 41% do 48% w tym samym okresie. Te dane podkreślają potrzebę zwiększenia działań profilaktycznych i edukacyjnych – zarówno w szkołach, jak i w całym otoczeniu społecznym młodych ludzi. Podczas konferencji temat przemocy rówieśniczej przedstawiony został z dwóch niezwykle ciekawych perspektyw – funkcjonariuszki policji i edukatora pracującego z młodzieżą.

Podkomisarz Ewelina Szulczak, funkcjonariuszka z 17-letnim doświadczeniem, specjalistka ds. nieletnich i koordynatorka procedury Niebieskie Karty w Komendzie Miejskiej Policji w Gdańsku, przedstawiła spojrzenie na problem przemocy rówieśniczej z perspektywy policji. W swoim wystąpieniu omówiła rolę służb w zapobieganiu i interwencji w przypadkach przemocy rówieśniczej, współpracę z instytucjami oraz znaczenie działań profilaktycznych prowadzonych przez dzielnicowych i zespoły ds. nieletnich.

Tomasz Bilicki, terapeuta, interwent kryzysowy i nauczyciel, zaprosił uczestników wydarzenia do spojrzenia na problem przemocy z perspektywy osób stosujących przemoc. Jego wystąpienie poruszyło temat emocjonalnych mechanizmów prowadzących do przemocy oraz potrzebę zrozumienia, a nie tylko potępienia młodych osób dopuszczających się aktów przemocy. Zaznaczył, że dzieci z natury nie chcą krzywdzić innych, a gdy zrozumiemy powody, które kierują do przemocowych zachowań, mamy szanse pomóc zarówno stosującym przemoc, jak i ją doświadczającym.

Prelegenci zgodnie zaznaczyli, że działania profilaktyczne muszą objąć zarówno przemoc fizyczną, jak i – coraz powszechniejszą – przemoc psychiczną, cyber-przemoc czy społeczne wykluczenie. Konferencja „Dziecko doświadczające traumy” to miejsce nie tylko do analizy zagrożeń, ale przede wszystkim punkt wyjścia do wspólnego poszukiwania skutecznych i nowoczesnych metod prewencji oraz zrozumienia problemu w całej jego złożoności.

Gdańska konferencja „Dziecko doświadczające traumy” była współfinansowana ze środków Fundacji Drzewo i Jutro. Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Prezydent Miasta Gdańsk Aleksandra Maria Dulkiewicz i Mieczysław Struk, Marszałek Województwa Pomorskiego.