Procedura reagowania w przypadku braku kontaktu z uczniami w okresie epidemii – propozycja dla placówek oświatowych

Zamknięcie placówek edukacyjnych spowodowało, że szkoły straciły kontakt z niektórymi uczniami. Dzieci nie uczestniczą w zajęciach, nie odbierają telefonów, nie odpowiadają na maile. Rodzice nie stosują żadnych form komunikacji ze szkołą: nie odbierają telefonów, nie odpowiadają na maile, nie korzystają z dziennika elektronicznego. Nauczyciele obawiają się, że poza oddziaływaniem systemu oświaty znaleźli się uczniowie, którzy mogą doświadczać przemocy lub zaniedbania. Docierają do nas informacje, że w tej sytuacji brak jest jasnych wytycznych co do sposobów reagowania. Dyrektorzy i wychowawcy poszukują ścieżek skutecznej interwencji, umożliwiającej sprawdzenie czy życiu i bezpieczeństwu dzieci nic nie zagraża.

Interwencja w sprawie dziecka, którego dobro jest zagrożone w okresie epidemii, to każde działanie jednostki, instytucji lub organizacji działającej lokalnie, podjęte w celu skontaktowania się z rodziną, poszerzenia wiedzy o sytuacji dziecka i zaoferowaniu dostępnych, sprawdzonych form pomocy.

Instytucje i służby, które dotychczas podejmowały interwencje w sytuacjach zagrożenia dobra dziecka, ze względu na stan epidemii ograniczyły swoje funkcjonowanie. Wobec tego działania interwencyjne podejmowane przez placówki oświatowe wymagają szerszego zaangażowania, polegającego na ustaleniu w jaki sposób pracują instytucje oraz zdefiniowaniu form wzajemnej współpracy.

Schemat postępowania

1. Dyrektor placówki zbiera dotychczas dostępne informacje dotyczące dziecka, jego sytuacji rodzinnej, stanu zdrowia, sytuacji prawnej, stanu bezpieczeństwa, ewentualnych dysfunkcji występujących w rodzinie. Ustala czy jakieś instytucje lub organizacje były zaangażowane w udzielanie pomocy dziecku (np. Zespół Interdyscyplinarny prowadzący procedurę Niebieskie Karty, Ośrodek Pomocy Społecznej, sąd rodzinny, kurator, organizacja pozarządowa). Zebranie tych danych będzie łatwiejsze, gdy informacjami wymienią się dyrektor, wychowawca, psycholog, pedagog i inni nauczyciele mający kontakt z dzieckiem przed zarządzeniem stanu epidemii.
2. Dyrektor placówki ustala, kto z pracowników będzie osobą prowadzącą przypadek danego dziecka. Osoba ta będzie odpowiedzialna za podejmowanie prób kontaktu z rodzicami, kontakt z instytucjami i bieżącą wymianę informacji, monitorowanie podejmowanych działań, organizowanie możliwych form pomocy ze strony szkoły, raportowanie dyrektorowi postępów podejmowanych działań.
3. Osoba prowadząca przypadek danego dziecka podejmuje próbę kontaktu z rodzicami. Podstawowym celem tego kontaktu jest ustalenie z czego wynika brak kontaktu dziecka z placówką, jakiej pomocy potrzebuje dziecko i rodzina, czy dziecko dysponuje odpowiednimi środkami technicznymi umożliwiającymi udział w edukacji zdalnej.
4. W sytuacji gdy działania opisane w pkt 3 okazały się nieskuteczne, a osoba prowadząca przypadek danego dziecka posiada kontakt do innych osób ze środowiska dziecka, pozostających z nim w bliskich relacjach (np. dorosłe rodzeństwo, dziadkowie, inni członkowie rodziny), to podejmuje próbę kontaktu również z tymi osobami. Podstawowym celem tego kontaktu jest ustalenie z czego wynika brak kontaktu dziecka z placówką, jakiej pomocy potrzebuje dziecko i rodzina, czy dziecko dysponuje odpowiednimi środkami technicznymi umożliwiającymi udział w edukacji zdalnej.
5. W sytuacji, gdy działania opisane w pkt 3 i 4 okazały się nieskuteczne, osoba prowadząca przypadek danego dziecka kontaktuje się z instytucjami i organizacjami, które dotychczas udzielały pomocy dziecku. Ustala czy instytucje i organizacje mają kontakt z dzieckiem i jego rodziną, czy wiedzą z czego wynika brak kontaktu dziecka z placówką, jakiej pomocy potrzebuje dziecko i rodzina, czy dziecko dysponuje odpowiednimi środkami technicznymi umożliwiającymi udział w edukacji zdalnej. Po ustaleniu zaangażowanych instytucji warto stworzyć plan pomocy dziecku i zdefiniować pola wzajemnej współpracy. Osoba prowadząca przypadek danego dziecka odpowiada za organizowanie możliwych form pomocy ze strony szkoły i monitorowanie efektów podjętych działań.
6. W sytuacji, gdy osobie prowadzącej przypadek danego dziecka nie uda się dotrzeć do dziecka poprzez rodziców, osoby z jego środowiska, instytucje dotychczas udzielające pomocy dyrektor placówki składa w OPS-ie Wniosek o wgląd w sytuację dziecka (poniżej wzór pisma).
7. Po złożeniu wniosku osoba prowadząca przypadek danego dziecka podejmuje współpracę z OPS-em.  Ustala, czy pracownikom OPS-u udało się przeprowadzić wywiad środowiskowy i ustalić przyczyny braku kontaktu dziecka ze szkołą. Na podstawie danych z przeprowadzonego wywiadu środowiskowego osoba prowadząca przypadek danego dziecka i OPS tworzą plan pomocy dziecku i definiują pola wzajemnej współpracy. Osoba prowadząca przypadek danego dziecka odpowiada za organizowanie możliwych form pomocy ze strony szkoły i monitorowanie efektów podjętych działań.

Jeśli potrzebujecie Państwo wsparcia w podjęciu interwencji Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę oferuje następujące formy pomocy:

• Telefon dla Rodziców i Nauczycieli 800 100 100 − aktualne informacje dotyczące dyżuru prawnego dostępne na stronie: 800100100.pl/aktualnosci  
• Informacje prawne online dotyczące sposobów interwencji: opiekun@fdds.pl