Postawy wobec kar
fizycznych i ich
stosowanie

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę już po raz szósty postanowiła zbadać postawy Polaków wobec kar cielesnych, a także uzyskać aktualną wiedzę na temat praktyk rodzicielskich, czyli wprowadzanych zasad i stosowanych metod wychowawczych.
Poniżej znajdziesz podsumowanie naszego raportu.  Raport jest również dostępny do pobrania tutaj.

Obecnie FDDS prowadzi kampanię: 

Kary fizyczne wobec dzieci

Od 2010 roku w Polsce obowiązuje prawny zakaz stosowania kar cielesnych wobec dzieci.

Pedagodzy alarmują, że kary fizyczne są nieefektywną metodą wychowawczą, która uczy dziecko, że przemoc jest dopuszczalna w relacjach z innymi oraz że konflikty rozwiązuje się siłą (Jarosz, 2015). Liczne badania wskazują na psychologiczne konsekwencje ich stosowania dla rozwoju dziecka (Heilmann i inni, 2021).

Przemoc ze strony osoby bliskiej powoduje u dziecka poczucie zdrady, osamotnienia i odczuwanie lęku przed zaufaniem innym (Taylor, 2020).  

Nie zabolało mnie to, że mnie uderzył (…) tylko zabolało mnie to, że tata mnie uderzył. (…) To po prostu było tak, serce mi pękło, jak mój ukochany człowiek na świecie mógł mnie uderzyć. Strasznie to dla mnie wpłynęło, pamiętam to do dzisiaj wszystko

Matka, mała miejscowość

Cele badania

  • poznanie stosunku Polaków do kar fizycznych jako metody wychowawczej oraz do prawnego zakazu ich stosowania, a także ich wiedzy na temat istnienia zakazu w Polsce.  
  • uzyskanie wiedzy na temat doświadczeń Polaków związanych z byciem świadkiem krzywdzenia dzieci i podejmowania interwencji;
  • poznanie opinii Polaków na temat wsparcia oferowanego przez instytucje dla dzieci doświadczających krzywdzenia;  
  • uzyskanie aktualnej wiedzy na temat praktyk rodzicielskich oraz określenie trendu zmian w postawach i doświadczeniach Polaków
  • związanych ze stosowaniem kar cielesnych oraz poznanie źródeł wiedzy rodziców na temat wychowywania dzieci;  

Wyniki badań Kary 2022

Postawy społeczne wobec kar fizycznych

W Polsce systematycznie wzrasta odsetek przeciwników karania fizycznego dzieci.  W 2022 roku ponad połowa (59%) badanych uznała, że bicie dzieci jako kara nigdy nie powinno być stosowane.
Przeważająca część badanych osób opowiedziała się za prawnym zakazem bicia dziecka w twarz, mocnego bicia ręką, bicia pasem lub innym przedmiotem, ciągnięcia za włosy lub ucho oraz potrząsania lub popychania.
Badania 2017
52%
zwolennicy prawnego zakazu stosowania kar fizycznych przez rodziców wobec własnych dzieci
34%
popierających prawny zakaz stosowania klapsów
Badania 2022
70%
zwolennicy prawnego zakazu stosowania kar fizycznych przez rodziców wobec własnych dzieci
50%
popierających prawny zakaz stosowania klapsów
Jak reagujesz na takie zachowanie [szarpanie, dawanie klapsów]? — Znaczy (…), wtedy odchodzę, nie chciałabym w jakiś sposób pouczać jedną czy drugą, chociaż zdarzyło mi się kilka razy, że powiedziałam, że przestań [imię koleżanki], tak nie powinnaś robić.
Matka, mała miejscowość

Badani jako świadkowie krzywdzenia dzieci

Świadkowie przemocy wobec dzieci.

51%
Badanych, było w ciągu roku 2021 świadkiem karcenia słownego dzieci
39%
Świadkowie fizycznego dyscyplinowania
60%
Badanych ogółem zetknęło się z sytuacją krzywdzenia dziecka  

Znaczna część świadków zarówno karcenia słownego jak i fizycznego pozostała wobec tych zachowań bierna.

38%
Bierność wobec karcenia słownego
41%
Bierność wobec karcenia fizycznego

Ja byłem świadkiem, całkiem niedawno, na ulicy matka szła z koleżanką, z dwojgiem dzieci i szarpnęła tą dziewczynkę i jeszcze krzyknęła na nią tam ostro, bo coś to dziecko chciało, żeby mama kupiła, mama się oczywiście nie zgodziła i ona się tam dopominała. I nerwy jej popuściły, nie mogła opanować chyba emocji, szarpnęła to dziecko. No ale nie było to takie drastyczne, a od razu kątem oka zaobserwowałem, że dziewczynka jest zadbana, jest ubrana, uczesana, że nie jest jakoś tam maltretowana, tak że nie było sensu zwracać uwagi, bo można było jeszcze zostać ofiarą tego ataku. [śmiech] Wulgaryzmów można trochę usłyszeć, jak taka mama rozdrażniona.

Ojciec, duże miasto

Doświadczenia polskich rodziców.
 

Większość rodziców co najmniej kilkukrotnie karciła swoje dzieci słownie (70%), a 39% badanych więcej niż jednokrotnie dyscyplinowało swoje dzieci za pomocą kar cielesnych.
Do częstego dyscyplinowania fizycznego swoich dzieci przyznało się 6% rodziców. Istnieje dodatni związek między częstym wymierzaniem przez rodziców różnych form karcenia fizycznego − wszystkie są ze sobą istotnie skorelowane. 

Karcenie dzieci przez badanych rodziców:

70%
Karcenie słowne
39%
Karanie cielesne
36%
Karcenie klapsem
6%
Częste dyscyplinowanie fizyczne
Rodzice biorący udział w wywiadach grupowych wymieniali różne przyczyny stosowania przemocy fizycznej. Ich zdaniem powodem karcenia fizycznego dzieci jest często bezsilność opiekunów związana z ich brakiem wpływu na zachowanie dziecka. 
Sięgają oni po przemoc, gdy pozostałe metody zawodzą i nie wiedzą, jak inaczej mogliby sobie poradzić w takich okolicznościach. Respondenci opisując sytuacje stosowania przemocy fizycznej, odwoływali się do zmęczenia i towarzyszących silnych emocji, które ich zdaniem trudno rozładować w inny sposób. 


16% rodziców, którzy dyscyplinowali fizycznie dziecko byli zdania, że nie stosują kar fizycznych.

Najczęściej stosowane przyczyny stosowania kar fizycznych

38%
Silne zdenerwowanie
18%
Chęć uczenia dyscypliny
17%
Uważa, że to skuteczna metoda

No ja uważam, że nie da nic dobrego bicie dziecka. Cały czas powtarzam, że mnie w życiu nikt nie bił i jestem dobrze wychowana i ja wolę swojemu dziecku dwadzieścia razy wytłumaczyć, może za dwudziestym pierwszym zrozumie, niż ją bić. I tak naprawdę uderzenie dziecka to jest żaden argument, bo ono i tak dalej będzie robiło to co robi i nie wiem, czy to zrozumie, albo po prostu później też przeniesie to do szkoły i do życia, że jeżeli mam problem, to uderzę kogoś i będzie po problemie, bo mama czy tam tata tak robi.

Matka, mała miejscowość
800 100 100
telefon w sprawie
bezpieczeństwa dzieci

Partnerzy:

Udostępnij:

Fundacja Dajemy Dzieciom siłę prowadzi obecnie kampanie. Dołącz do naszej kampanii.